1139 – بیمه های اجتماعی 1340

هدف اصلی این بیمه ها پوشش نیروی کار کشور و تامین آنها در مقابل بیماری ، از کار افتادگی، بازنشستگی و امثال آن است که کلا بیمه های اجتماعی نامیده می شوند.این بیمه ها جنبه بازرگانی ندارند و جنبه حمایتی و تعاونی آن بیشتر مورد نظر است و به همین جهت نام اجتماعی نیز به آن اضافه شده است .

در تدوین بیمه های اجتماعی معمولا از استانداردهای تعیین شده توسط سازمان بین المللی کار و سازمانهای بین المللی تامین اجتماعی پیروی می شود.

در این نوع بیمه، برخلاف بیمه های بازرگانی ، حق بیمه ممکن است از سوی شخص دیگری نظیر کارفرما یا دولت برای افراد پرداخت شود و افراد بدون پرداخت حق بیمه یا پرداخت جزئی از آن، از مزایای آن بهره مند شوند.

از مهمترین بیمه های اجتماعی، بیمه بیکاری است که در اکثر کشورهای پیشرفته جهان برقرار است و اولین طرح ملی بیمه بیکاری اجباری در انگلستان در سال 1911 تصویب گردید و پس از آن در بسیاری کشورها ی اروپائی مورد عمل قرار گرفت. ^[۱]

بیمه اجتماعی هر برنامهٔ حکومت بنیان است با این چهار مشخصه:

• مزایا، معیارهای واجدین شرایط و دیگر جنبه‌های برنامه را دولت تعیین می‌کند؛
• برای درآمدها وبرآمدها تدارکات مالی صریح (غالباً از طریق یک صندوق تراست) ایجاد می‌شود؛
• از طریق مالیات‌ها یا عوارض پرداخت شده توسط (یا به نیابت از) شرکت کنندگان تأمین بودجه می‌شود (گرچه منابع اضافی تأمین بودجه هم شاید مهیا شود) و؛
• برنامه به جمعیت معینی خدمات می‌رساند، و مشارکت یا اجباریست یا برنامه به حد کافی یارانه دهی می‌شود که بیشتر افراد واجد شرایط مشارکت در آن را انتخاب کنند.^[۲]

بیمه اجتماعی همچنین برنامه‌ای تعریف شده که در آن ریسک‌ها توسط یک سازمان غالباً دولتی منتقل و جمع می‌شود، یعنی قانوناً ملزم به فراهم آوری مزایای مشخصی است.^[۳]