2658 – روز جهانی موزه 1373

انواع زیادی از موزه وجود دارد از مجموعه‌های بزرگ در شهرهای بزرگ که انواع مجموعه‌ها را پوشش می‌دهد تا موزه‌های کوچک که یک یا چند دسته خاص را شامل می‌شود. این دسته‌ها شامل هنرهای زیبا، هنر کاربردی، صنایع دستی، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، قوم‌شناسی، تاریخ، تاریخ فرهنگی، تاریخ نظامی، علم، فناوری، موزه کودکان، نقشه، تاریخ طبیعی، سکه‌شناسی، گیاه‌شناسی، علوم طبیعی و تمبرشناسی و کاخ موزه‌ها می‌باشد.

کلمهٔ موزه را از واژه یونانی (Mousein) گرفته‌اند که نام تپه‌ای بوده‌است در آتن که در آن عبادتگاهی برای موزها که نه الهه هنر و صنعت بوده‌اند، ساخته شده بود.^[۴]

موزه (Mousee) تلفظ فرانسوی این واژه و موزیم (Museum) تلفظ انگلیسی آن است. از حدود سال ۱۲۹۰ هجری قمری این کلمه با تلفظ فرانسوی آن در ایران رایج شد. در افغانستان شکل انگلیسی واژه رایج است.

از معروف‌ترین موزه‌های جهان می‌توان به موزه لوور پاریس، موزه ارمیتاژ سن‌پترزبورگ، بریتیش موزیوم در لندن اشاره کرد.

در میان مهمترین موزه‌هایی که در ایران وجود دارد، می‌توان موزه ایران باستان، موزه آذربایجان، موزه رضا عباسی، موزه آبگینه، موزه فرش، مؤسسه فرهنگی موزه‌های بنیاد شامل (موزه زمان، موزه پول، موزه کاخ رامسر، موزه خودروهای تاریخی ایران)، موزه هنرهای معاصر (که به کوشش شهبانو فرح پهلوی تأسیس شد) و کاخ موزه نیاوران و موزه اداری سفیر را نام برد. معروفترین موزه در زمینه علوم طبیعی موزه علوم طبیعی بهاباد یزد می‌باشد.

علاوه بر موزه‌های دولتی در داخل کشور شاهد هستیم تعدادی موزه شخصی نیز به همت افراد مختلف راه‌اندازی و اداره می‌شود. در ایران بزرگترین موزه شخصی که به اعتقاد کارشناسان، بزرگترین موزه شخصی خاورمیانه نیز می‌باشد، توسط دکتر محمد صادق محفوظی راه‌اندازی شده‌است. موزه دکتر محمدصادق محفوظی که بیش از دو دهه از تأسیس آن می‌گذرد، دربرگیرندهٔ بیش از ۱۲۰هزار اثر فرهنگی_هنری_تاریخی ست که متعلق به دوران مختلف، به ویژه دوران اسلامی هستند. بیشترین تعداد آثار این گنجینه را، کتب خطی و سایر آثار خط و خوشنویسی، نگارگری‌ها، مهرها و خواتیم و … به خود اختصاص داده‌اند. در حال حاضر، کتابخانه به قم منتقل شده و موزهٔ اصلی از نظر مکان، در وضعیت جابجایی و انتقال است.