جشن فرهنگ و هنر در ۴ آبان ماه ۱۳۴۷ گشایش یافت. آرمان این جشن شناختن و شناساندن فرهنگ و هنر در شهرها و روستاها تا ژرفای اجتماع برای آسان کردن تصمیم گیری و گسترش فرهنگ و هنر در راستای انقلاب شاه و مردم بود. این جشن در چند سال نخست دو هفته به درازا میکشید ولی کم کم به زمان آن افزوده شد و از ۴ تا ۳۰ آبان ماه جشن فرهنگ و هنر در شهرهای گوناگون کشور برگزار شد.
برگزاری کنگره تاریخ و فرهنگ ایران، سمپوزیوم باستانشناسی، همایش برای دشواریهای آموزش فرهنگ در روستا، برگزاری هفته کتاب، گفتگو و سخنرانی درباره شاهنامه، گفتگو و سخنرانی درباره زبان پارسی، نشستهای چامه خوانی، موسیقی، برگزاری نمایشگاهها، گشایش موزهها، برنامههای سپاس و بزرگداشت از پژوهشگران ایرانی از جمله کارهای بود که در جشن فرهنگ و هنر به آنها پرداخته میشد. برانگیزاندن مردم به کتاب خوانی و آشنا شدن به فرهنگ غنی کشور و شناساندن تاریخ کهن ایران از کارهای ارزنده شورای عالی وزارت فرهنگ و هنر در چارچوب این جشنها بود.
در روز ۶ تیر ماه ۱۳۴۶ قانون تاسیس شورایعالی فرهنگ و هنر از سوی وزیر فرهنگ و هنر به مجلس شورای ملی داده شد و از مجلس شورای ملی گذشت. [۱] بر پایه این قانون از این پس پروانه بنیان هر گونه سازمان آموزشی و هنری از دوره دبستان، دبیرستان، عالی و تصویب آیین نامههای آن و هم چنین بررسی و تصویب برنامههای آموزشی دبستانها و دبیرستانها و برآورد ارزش مدرک آموزشی و امتیازهایی که کسان از خارج از کشور در رشتههای هنری به دست میآورند از کارهای این شورا میباشد. افزون بر این، برگزاری هر گونه جشنواره یا فستیوال، کنگره، نمایشگاه و مسابقه و یا هرگونه جشن و آیین بزرگداشت و یادبود درباره امور فرهنگ و هنر از کارهای شورای عالی میباشد.
آرمان بنیان شورای عالی فرهنگ و هنر هماهنگی در پروژهها و برنامهها و کارهای فرهنگی و هنری کشور و برقراری همکاری نزدیک میان سازمانهای فرهنگی و هنری میباشد. هموندی شورای عالی فرهنگ و هنر بر پایه پیشنهاد وزیر فرهنگ و هنر و توشیح فرمان همایونی انجام خواهد یافت. ریاست این شورا با فرهنگ و هنر خواهد بود. وزیر آموزش وپرورش، وزیر اطلاعات، رییس فرهنگستان ایران، رییس دانشگاه تهران، دبیر کل شورای فرهنگی سلطنتی و ۸ تا ۱۴ نفر از فرهنگیان و هنرمندان برجسته کشوری که به پیشنهاد وزیر فرهنگ و هنر با فرمان همایونی به هموندی شورای عالی فرهنگ و هنر برگزیده میشوند.
آیین نامههای اجرایی قانون شورای عالی فرهنگ و هنر پس از تصویب شورای عالی پیاده خواهد شد و وزارت فرهنگ و هنر مامور اجرای این قانون میباشد.
در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو دهمین جشن فرهنگ و هنر در تالار رودکی گشایش یافت. در آیین گشایش دهمین جشن فرهنگ و هنر گروهی از استادان، آموزگاران، نمایندگان رسانههای همگانی، اندیشمندان، پژوهشگران و هنرمندان را که به پاس خدمات سال گذشته خود به دریافت نشانهای تاج و همایون با درجههای گوناگون سرافراز شدهاند به پیشگاه همایونی باریافتند. در این آیین والاحضرت شاهپور
۴ آبان ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو دهمین جشن فرهنگ و هنر در تالار رودکی گشایش یافت و اعلیحضرتین از برنامه باله « رومئو و ژولیت » که از سوی هنرمندان سازمان باله ملی ایران اجرا شد، دیدن فرمودند.[۲] شاهنشاه آریامهر هنگام گشایش دهمین جشن فرهنگ و هنر با گروهی از استادان، آموزگاران، نمایندگان رسانههای همگانی، اندیشمندان، پژوهشگران و هنرمندان را که به پاس خدمات گذشته خود به دریافت درجههای گوناگون نشانهای تاج و همایون سرافراز شده بودند، گفتگو کردند. پس از اینکه اعلیحضرتین در جایگاه مخصوص قرار گرفتند، مهرداد پهلبد وزیر فرهنگ و هنر پس از تهنیت گویی برای جشن فرهنگ و هنر گزارشی رسا به آگاهی همایونی رسانید:
- تبریک جشنی که در آغاز فقط با کوشش نویسندگان و هنرمندان وزارت فرهنگ و هنر برگزار شد اینک با همکاری صمیمانه بیست و پنج سازمان بر پا میگردد. ماه آبان به صورت ماه بزرگداشت فرهنگ ایرانی شکل گرفته است. در ده سالی که گذشت به مناسبت جشنهای فرهنگ و هنر ۱۱٬۷۲۸ نمایشگاه ترتیب یافت و ۵۶۰ جلد کتاب و جزوه به چاپ رسید. شمار ۱۲٬۳۷۸ برنامه ادبی دربرگیرنده سخنرانی، شعر خوانی و گفتمان اجرا گردید و طی همایشها و مجلسهای خاصی در راه شناخت مبانی عظیم فرهنگ ملی، نظیر زبان فارسی شاهنامه فردوسی، تاریخ ایران، پژوهشهای سودمند انجام گرفت.
- از ۳۹۳ تن خادم فرهنگ و هنر کشور تجلیل به عمل آمد و ۵٬۶۰۰ مسابقه در رشتههای مختلف هنری و ادبی ترتیب یافت و هر سال گروههای وسیع تری از افراد جامعه، در ماه فرخنده آبان از راه شرکت در این جشن ملی با جلوههای فرهنگ و هنر ایران آشنا شدهاند.